O pewnej książce i mazurskiej kuchni... ciasto śliwkowo - makaronikowe.

W moje ręce wpadła niezwykła książka "Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur" autorstwa  Małgorzaty K. Jankowskiej - Buttitta. Po przeczytaniu kilku rozdziałów, już wiedziałam, że chcę ruszyć szlakiem miejsc opisywanych w tej książce. I chcę poznać nieznaną mi kuchnię tych regionów. Książka jest taka jak lubię, zawiera nie tylko suche przepisy, ale też dużo w niej do czytania o obyczajach, tradycji, metodach przyrządzania i przechowywania miejscowych produktów, o czasach, które odeszły. Autorka czerpała swoją wiedzę ze starych książek i gazet, ale przede wszystkim rozmawiajac z nielicznymi już rdzennymi mieszkańcami tych terenów.  Urzekły mnie historie opowiadane przez rozmówców p. Buttitty. Te wspomnienia z dzieciństwa dotyczące potraw, obyczajów i zabaw. To były czasy niełatwe, nieraz głód doskwierał, ale odniosłam wrażenie, że czasy szczęśliwe. Prostego i dobrego jedzenia i jasnych zasad.

 Co do kuchni. Dużo jedzono potraw z ziemniaków, wieprzowiny, ryb, grzybów, fasoli, mleka i sera. Nie była to lekka, finezyjna kuchnia mieszkańca południowej Europy. To treściwa kuchnia wykorzystująca sycące mięso, warzywa i zboża, które nie potrzebują długiego okresu wegetacji oraz  bogactwo lasów i jezior. Kuchnia dobra w klimacie, który nie rozpieszcza jego mieszkańców. W książce jest wiele potraw, które będę chciała zrobić. Placuszki z białego sera, lidzbarskie gofry śmietankowe, różnego rodzaju kluski i babki ziemniaczane, ciasta, ryby, kotlety z grzybów, ogórki kiszone, pierniki, strucle...

Część potraw przypomina dania z kuchni podlaskiej, myślę. że jest to związane częściowo z biedą w tych regionach w XIX i XX wieku. Może się mylę?

Do tej pory Mazury znałam od strony wody, teraz zapragnęłam poznać je od strony kuchni i jej mieszkańców. Długi majowy weekend to za mało, na zgłębienie tematu, ale chciałam zasmakować chociaż odrobinę tych klimatów. Na pierwszy ogień poszedł skansen Owczarnia w okolicach Kętrzyna, szeroko opisywano w książce. Tam, wśród lasów, znajduje się stara mazurska chałupa, w której odtworzono mazurski dom sprzed lat. Mnie oczywiście najbardziej zainteresowała kuchnia. Nie ukrywam, że byłam zaskoczona ile udogodnień kuchennych miały gospodynie w czasach kiedy nie było jeszcze prądu. Obieraczki do jabłek, lodówki, maselnice, wirówki do śmietany, miksery, gofrownice. O wszystkich sprzętach, miejscowych obyczajach, kuchni i historii opowiadała nam przewodniczka, która robiła to z pasją i bardzo interesująco. To lubię w takich miejscach.

Pogoda nam dopisywała i ruszyliśmy dalej chłonąć atmosferę Warmii i Mazur oraz w poszukiwaniu nowych dla nas smaków. I z tym niestety  nie jest dobrze. Miejsc, które nie tylko w nazwie mają mazurskie smaki, ale także w menu, jest bardzo mało. Po przeczytaniu książki byłam dobrze przygotowana teoretycznie i wiedziałam czego mam szukać. Gorzej sprawa wyglądała w praktyce. Szukaliśmy, sprawdzaliśmy, próbowaliśmy...
W książce autorka opisuje Karczmę Warmińską w Gietrzwałdzie, jedno z nielicznycj miejsc, gdzie można zjeść dania typowe dla tego regionu. Spragnieni miejscowych, tradycyjnych potraw wyruszyliśmy tam, żeby osobiście się o tym przekonać. Na miejscu czułam się trochę jak Maciej Nowak (kulinarny recenzent z GW), kiedy zamawialiśmy z karty po kolei wszystkie regionalne dania. I nie żaluję wizyty tam i poznanych smaków.  Babki ziemniaczanej, dzyndzałków warmińskich, kiszki ziemniaczanej, kwaśniaka, zupy z suszonych śliwek... Na miejscu można też przyglądać się pracy ludowych artystów (garncarza, kowala, rzeźbiarza, wikliniarza, pszczelarza, hafciarki).
A może Wy znacie miejsca, gdzie można zjeść prawdziwe regionalne dania z Warmii i Mazur?

Jak zapewne się domyślacie, po przeczytaniu książki chciałam jak najszybciej wypróbować niektóre, zawarte w niej przepisy. Jako że jestem szczęśliwą posiadaczką 90 jaj od mazurskich, szczęśliwych kur, postanowiłam użyć ich do pierwszego przepisu. Na pierszy ogień poszło ciasto śliwkowe przykryte makaronikową pierzynką. Bardzo dobre, proste i szybkie. Można do niego użyć śliwek mrożonych, swieżych lub dobrych, mało słodkich powideł. Połączenie z migdalową bezą i dobrym kruchym ciastem jest bardzo udane.
 Wiem, że niejedna potrawa  z tej książki zagości na moim stole.

 

 

 

Ciasto śliwkowo - makaronikowe.

250 g mąki

150 g masła

70 g cukru

1 jajko

750 g śliwek bez pestek świeżych lub mrożonych ew. 1 słoik powideł

cukier do śliwek (do smaku)

3 łyżki tartej bułki

250 g mielonych migdałów

6 białek z jaj

200 g cukru

Przy pomocy miksera zmiksować masło z jajkiem i cukrem, dodać mąkę i miksować do połączenia składników. Wyłożyć ciasto do formy wysmarowanej masłem lub wyłożonej papierem do pieczenia. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 180 stopni C. Podpiec przez 10 - 15 na jasnozłoto. Śliwki podgotować we własnym soku, ewentualnie dosłodzić. Na podpieczone ciasto wysypać cienką warstwę bułki tartej (zapobiegnie to rozmoczeniu ciasta od soku z owoców). Nałożyć na ciasto odsączone owoce albo powidła śliwkowe. Ja jeszcze posypałam je cynamonem i szczyptą mielonych goździków. Na owoce wyłożyć masę makaronikową. Całość piec 25 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni C.

Masa makaronikowa: ubić białka na pianę, pod koniec ubijania dodać cukier. Dodać zmielone migdały i wymieszać całość przy pomocy trzepaczki.

Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur

Małgorzata K. Jankowska - Buttitta

Wydawnictwo Jaworowy Dwór, 2007 r.

Karczma Warmińska

Gietrzwałd

http://www.karczma.pl/

Muzeum w Owczarni

Owczarnia 1/1

11-400 Kętrzyn

http://www.owczarnia.com/